Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations, under Agenda Item 89: Report of the International Atomic Energy Agency at the Plenary Meeting of the 78thsession of the UN General Assembly, held on 8 November 2023
[Below Myanmar Text]
သတင်းအဖြစ်ထုတ်ပြန်ချက်
(၇၈) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးတွင် International Atomic Energy Agency အစီရင်ခံစာနှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးပွဲပြုလုပ်ခဲ့ရာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း က အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် နျူးကလီးယားလုပ်ငန်းအစီအစဉ်အပါအဝင် စစ်တပ်နှင့် မည်သို့သော ပူးပေါင်းဆေင်ရွက်မှုမျှ လုပ်ဆောင်ခြင်းမပြုသင့်၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ချုပ်ငြိမ်းပြီး၊ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရရှိကာ၊ ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းတကျ ရွှေးကောက်ခံအရပ်သားအစိုးရမှ တစ်ဆင့် ပြည်သူများထံသို့ တိုင်းပြည် အာဏာပြန်လည်ရောက်ရှိချိန်မှသာ အဆိုပါပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမျိုး လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့
(နယူးယောက်မြို့၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်)
၁။ နယူးယောက်မြို့တွင် ကျင်းပလျက်ရှိသည့် (၇၈) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၊ မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေးများတွင် နိုင်ငံတကာနျူကလီးယားစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (International Atomic Energy Agency) အစီရင်ခံစာနှင့် ပတ်သက်သည့် ဆွေးနွေးပွဲအား ၂၀၂၃ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။
၂။ အဆိုပါဆွေးနွေးပွဲသို့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းအပါအဝင် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ (၄၈) နိုင်ငံနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များ က မိန့်ခွန်းပြောကြားမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါသည်။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းတွင် အောက်ဖော်ပြပါအချက်များ အဓိကပါဝင်ပါသည်−
(က) ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးတင်းမာမှု၊ ဆိုဒ်ဘာလုံခြုံရေးခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေးဖြစ်စဉ် များတွင် လက်နက်အခြေပြုခြိမ်းခြောက်မှုများ ပေါ်ပေါ်လာခြင်းတို့သည် စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေများအထိ ဖြစ်ပေါ်လာနေပြီး၊ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံများအကြား နည်းပညာနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ကွာဟချက်၊ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု ကြောင့် ကြုံတွေ့ရသည် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များနှင့် အစားအစာနှင့် စွမ်းအင် မလုံလောက်မှုစသော ဘေးဒုက္ခအမျိုးမျိုးတို့ကို နိုင်ငံအများ ခံစားနေရကြောင်း၊
(ခ) ယင်းသို့သောအခြေအနေတွင် IAEA ၏ လုပ်ငန်းများဖြစ်သော ငြိမ်းချမ်းစွာအသုံးပြုရေး အတွက် နျူကလီးယားစွမ်းအင် လွှဲပြောင်းခြင်း၊ ဖွံဖြိုးတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ နျူကလီးယား အန္တရာယ်ဘေးကင်းလုံခြုံမှုမြှင့်တင်ရေး၊ မပြန့်ပွားရေး စသောလုပ်ငန်း များသည် ပိုမို၍ အရေးပါလာကြောင်း၊
(ဂ) IAEA နှင့် ယင်း၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် တို့မှ နျူကလီးယားမတော်တဆဖြစ်မှု မဖြစ်ပေါ် ရေးအတွက် အောင်မြင်စွာ တားမြစ်နိုင်ရေး စွမ်းစွမ်းတမံလုပ်ဆောင်နိုင်မှုများအတွက် ချီးကျူးပါကြောင်း၊
(ဃ) မြန်မာနိုင်ငံသည် နျူကလီးယားလက်နက် မပြန့်ပွားရေးစာချုပ် (NPT) စာချုပ် အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်နှင့် အညီ စာချုပ်အပိုဒ် (၄) အပါအဝင် စာချုပ်ပါအချက်များအား အလေးအနက်ထားကြောင်း၊ IAEA အား စတင်တည်ထောင်သည့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ (Comprehensive Safeguards Agreenment, CSA), (Small Quantities Protocol, SQP), (Additional Protocol, AP) တို့ကိုပါ လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း၊
(င) မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွှေးကောက်ခံအရပ်သားအစိုးရသည် နျူကလီးယားနှင့် ဆက်စပ်သည့် လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစေရန်နှင့် ဘေးအန္တရာယ် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများ အရှိန်မြှင့်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားလက်နက် တားဆီးပိတ်ပင်ရေးဆိုင်ရာစာချုပ် (TPNW) အား လက်မှတ် ရေးထိုးခြင်း၊ နျူကလီးယားလက်နက် စမ်းသပ်ပိတ်ပင်မှုဆိုင်ရာစာချုပ်(CTBT)၊ Convention on Nuclear Safety (CNS), Convention on the Physical Protection of Nuclear Material and its amendment (A/CPPNM) တို့တွင် အတည်ပြုလက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ပြင် CNS ၏ (၈) ကြိမ်မြောက် ပြန်လည်သုံးသပ်ရေးညီလာခံသို့ ဒုတိယအစီရင်ခံစာကိုတင်သွင်းခဲ့ကြောင်း၊
(စ) သို့ရာတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် တရားမဝင်အာဏာသိမ်းမှုသည် ရွေးကောက်ခံ ပြည်သူ့အစိုးရ၏ ရရှိခဲ့သည့် တိုးတက်မှုများအားလုံးကို ပျက်ပြားစေခဲ့ကြောင်း၊ မြန်မာ စစ်တပ်၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အသုံးချရေးအတွက် နျူးကလီယားနည်းပညာရယူရန် ကြိုးပမ်းမှုအပေါ် မြန်မာပြည်သူများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် စိုးရိမ်လျက်ရှိကြောင်း၊ အောက်ပါအချက်များက ဤစိုးရိမ်မှုများ ကို ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းဖြစ်ကြောင်း -
စစ်တပ်မှ ပြည်သူများ၏ ခုခံကာကွယ်မှုကိုနှိမ်နင်းရာတွင် အရပ်ဘက် စစ်ဘက် နှစ်မျိုးသုံးနိုင်သည့် (Dual-use) ပစ္စည်းများ အသုံးပြုခဲ့သည့် မှတ်တမ်းအထောက်အထား များရှိခြင်း၊ ပြည်သူများ၏ တော်လှန်ရေးနှိမ်နင်းရန် ရည်ရွယ်၍ အရပ်သားပြည်သူများ အပေါ် ခွဲခြားခြင်းမရှိဘဲ လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှု လက်နက်ကြီးများဖြင့် ပစ်ခတ်မှုများပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း၊
ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၏ တောင်းဆိုချက်များကို ဂရုမပြုဘဲ အာဆီယံဘုံ သဘောတူညီချက် (၅) ချက် အကောင်အထည်ဖော်ရေးကို လုံးဝပျက်ကွက် နေခြင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ပတ်သက်သည့် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက် အဆို “၂၆၆၉” ပါ အချက်များကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ခြင်း မရှိခြင်း၊
စစ်တပ်မှ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုများမရှိခြင်း၊ စစ်တပ်၏ အပစ်ဒဏ်ကျခံရခြင်းမှ ကင်းလွတ်နေခြင်း ကြောင့် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အပစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် လက်နက်ကြီးများ အသုံးပြု တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ လေကြောင်းမှ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းတို့ကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခွင့်ပေး နေခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ လူသားမျိုးနွယ်စုအပေါ် ကျူးလွန်သည့် ပစ်မှုများ၊ စစ်ရာဇဝတ်မှုများကို ဆက်လက် ကျူးလွန်နေခြင်း၊
စစ်တပ်၏ကျူးလွန်မှုများအပေါ် ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းတကျ ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်မှု ကင်းမဲ့နေခြင်း၊
(ဆ) သို့ပါ၍ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် နျူးကလီးယားလုပ်ငန်းအစီအစဉ်အပါအဝင် စစ်တပ် နှင့် မည်သို့သော ပူးပေါင်းဆေင်ရွက်မှုမျှ လုပ်ဆောင်ခြင်းမပြုသင့်ကြောင်း၊ စစ်အာဏာ ရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းပြီး၊ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ရရှိကာ၊ ဒီမိုကရေစီနည်းလမ်းတကျ ရွှေးကောက်ခံအရပ်သားအစိုးရမှ တစ်ဆင့် ပြည်သူများထံသို့ တိုင်းပြည်အာဏာ ပြန်လည်ရောက်ရှိချိန်မှသာ အဆိုပါပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမျိုး လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း၊
(ဇ) မြန်မာစစ်တပ်၏ နျူကလီးယား စွမ်အင်ဆိုင်ရာ ဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုသည့် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် နေမှုများကို ကုလသမဂ္ဂနှင့် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် မျက်ခြေမပြတ် သတိထားစောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊
(ဈ) ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နျူကလီးယားအန္တရာယ် ဘေးကင်းလုံခြုံရေးမူဘောင် ဆောင်ရွက်ရာ တွင် အရေးပါသည့်အခန်းကဏ္ဍတွင်ပါဝင်နေသည့် IAEA ၏ လုပ်ဆောင်မှုများကို ဂုဏ်ပြုကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အေဂျင်စီအကြား ကာလကြာရှည် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ဆက်လက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိပါကြောင်း၊
(ည) စစ်အာဏာရှင်စနစ် အပြီးတိုင်ချုပ်ငြိမ်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ ထူထောင်ရေးတို့တွင် မြန်မာပြည်သူများနှင့်တကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပေးရန် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းကို တိုက်တွန်းပါကြောင်း၊
၃။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းအပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲဖော်ပြအပ်ပါသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့။
Please check against delivery
Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the
Republic of the Union of Myanmar to the United Nations
under Agenda Item 89: Report of the International Atomic Energy Agency at the Plenary Meeting of the 78thsession of the UN General Assembly
(New York, 8 November 2023)
Mr. President,
I wish to begin by thanking Director-General Rafael Grossi for presenting the Annual Report of IAEA. I congratulate him on his re-appointment as Director-General. It clearly shows the trust of member states on him.
Mr. President,
The geopolitical tension, cyber security threats and the resurgence of weapons-based threats in the international security architecture continue to intensify at an alarming level. At the same time, countries across the world keep on suffering from technological and developmental gaps, climate-change-induced natural disasters, and food and energy insecurity.
Against this backdrop, it is more critical than ever for the IAEA to fulfill its mandate on developing and transferring nuclear technologies for peaceful applications, enhancing nuclear safety and security, and strengthening nuclear verification and non-proliferation efforts worldwide.
In this regard, Myanmar welcomes the launch of the global cancer initiative, Rays of Hope, at the African Union Summit, the launch of the Atoms4NetZero initiative at COP27, the Zoonotic Disease Integrated Action (ZODIAC) initiative to combat zoonotic diseases and the MOU between the Agency and the Food and Agriculture Organization (FAO) last year.
At the same time, we commend the Director General and the Agency for their tireless efforts in preventing an unprecedented nuclear accident at one of the largest nuclear power plants in Europe through the Seven Pillars. The precarious situation underscores the importance of refraining from attacks on critical infrastructures in conflicts, and the urgent need to address the threats to international peace and security when the IAEA safety standards and nuclear safeguards are compromised.
Mr. President,
As a state party to the NPT, Myanmar is committed to the letter and spirit of the Treaty including the provisions of Article IV of the Treaty. As a founding member of the IAEA, Myanmar signed a Comprehensive Safeguards Agreement (CSA), a small Quantities Protocol (SQP) and the Additional Protocol (AP) with the Agency to ensure safety, security and verification of all nuclear material for peaceful use.
The elected civilian government, in particular, ramped up its efforts to improve transparency in nuclear activities and undertake multiple nuclear safeguarding frameworks. During its tenure, Myanmar signed the Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons (TPNW), acceded to the Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty (CTBT), Convention on Nuclear Safety (CNS) and Convention on the Physical Protection of Nuclear Material and its amendment (A/CPPNM). Myanmar also submitted the second National Report to the 8th Review Meeting of the Contracting Parties to the CNS. The new “Nuclear Law” was in the drafting process to strengthen nuclear safety, security and non-proliferation.
Regrettably, these positive developments were taken away by the illegal attempted military coup in 2021. There is a growing concern among the people at large, the civil society and the international community over the military’s attempt to acquire nuclear technology for military applications under the guise of peaceful purposes. And justifiably so for the following reasons:
1) The military’s track record of using dual-use items to brutally kill the people of Myanmar – the military junta has been employing aerial bombardments and indiscriminate shelling across the country to suppress the people’s resistance.
2) The military’s complete disregard for the demands of the regional and the international bodies – the military junta has been failing to implement the ASEAN Five-Point Consensus for more than 2.5 years and violating the provisions of the UNSC resolution 2669 for almost a year.
3) Lack of accountability for the military – emboldened by the impunity, the military junta continues to go on the offensive against the people of Myanmar through indiscriminate and disproportionate aerial attacks and heavy weaponary shelling on civilian areas and to further its atrocities, war crimes and crimes against humanity against the people.
4) There is no democratic oversight on the action of the military junta.
Therefore, any member state should not cooperate whatsoever with the military junta including for a nuclear energy programme.
Such cooperation should be extended to Myanmar only when the military dictatorship is ended, democracy is restored, and power is returned to the people through a democratically elected civilian government.
As such I wish to remind that the UN and the international community must remain vigilant over the recent so called nuclear energy developments by the military junta.
Transparency and accountability must be maintained in every step to guarantee the use of nuclear science and technology for peaceful purposes.
In conclusion, Mr. President, we commend the work of the IAEA and its indispensable role in providing a global nuclear safety and security framework. Myanmar is open to reinforce our long-standing collaboration with the Agency for the benefit of all people of Myanmar.
The international community should not fail and leave the people of Myanmar behind. We all should work together towards ending the military dictatorship and establishing a federal democratic union in Myanmar.
Thank you.
*****
Comentarios