Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations, at the General Debate of the 17th Session of the Conference of States Parties to the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, held on 13 June 2024
[Below Myanmar Text]
သတင်းအဖြစ်ထုတ်ပြန်ချက်
မသန်စွမ်းသူများ အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်း၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ (၁၇) ကြိမ်မြောက် ကွန်းဖရင့်၌ ပြုလုပ်သည့် အထွေထွေဆွေးနွေးမှုကဏ္ဍတွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း က မြန်မာနိုင်ငံရှိ မသန်စွမ်းသူများ အပါအဝင် ပြည်သူများအနေဖြင့် ဒုက္ခအခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေရလင့်ကစား စစ်အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ပြတ်ကျရှုံးရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုထူထောင်ရေးအတွက် ပြတ်သားသောစိတ်ဓါတ်ဖြင့် ကြံ့ကြံ့ခံကာ ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက် လျက်ရှိ၊ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူများ၊ ပြည်သူများ၏ အသက် အိုးအိမ်များအား ကာကွယ်ရေးကြိုးပမ်းမှုများ၊ မသန်စွမ်းသူများနှင့်တကွ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး၏ အနာဂတ်အား ပြန်လည်ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်ရေးနှင့် မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးအား မြှင့်တင်ကာကွယ်ရေးတို့အတွက် ထိရောက်သော အကူအညီများ ပေးအပ်ရန် ထပ်လောင်း တောင်းဆိုပါကြောင်း ပြောကြားခဲ့
(နယူးယောက်မြို့၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃ ရက်)
၁။ နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်တွင် မသန်စွမ်းသူများ အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်း၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ (၁၇) ကြိမ်မြောက် ကွန်းဖရင့် (17th Session of the Conference of State Parties to the CRPD – COSP17) ကို ၁၁-၆-၂၀၂၄ ရက်နေ့မှ ၁၃-၆-၂၀၂၄ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပ ပြုလုပ်လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါ ကွန်းဖရင့်တွင် မသန်စွမ်းသူများ အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကော်မတီတွင် လစ်လပ်ရန်ရှိသော အဖွဲ့ဝင် (၉) ဦး နေရာများအတွက် ရွေးကောက်ပွဲ၊ အထွေထွေဆွေးနွေးမှု (General Discussion)၊ စကားဝိုင်းဆွေးနွေးပွဲ (Roundtable Discussion) (၃) ခုနှင့် အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးမှု အစီအစဉ်တို့ ပါဝင်ပါသည်။
၂။ အထွေထွေဆွေးနွေးမှုကဏ္ဍတွင် ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများက မိန့်ခွန်းများ ပြောကြားခဲ့ကြရာ ၁၃-၆-၂၀၂၄ ရက် (ကြာသပတေးနေ့)၊ မွန်းလွဲပိုင်း တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သည့် အထွေထွေဆွေးနွေးမှုကဏ္ဍသို့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာမြန်မာအမြဲတမ်း ကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီးဦးကျော်မိုးထွန်း တက်ရောက်၍ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။
၃။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းတွင် အောက်ပါအချက်များ အဓိက ပါဝင်ပါ သည်-
(က) နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးအား မြှင့်တင် ကာကွယ်ပေးရေးအတွက် ပြန်လည်သုံးသပ်ရန်၊ နည်းလမ်းများ ရှာဖွေရန်နှင့် အစီအစဉ်များ ချမှတ်နိုင်ရန် COSP17 သည် အလွန်အရေးပါသည့် အခင်းအကျင်းတစ်ခု ဖြစ်ပါကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ယခုနှစ် ကွန်းဖရင့်အတွက် သတ်မှတ်ထားသည့် အဓိက ခေါင်းစဉ်နှင့် ခေါင်းစဉ်ခွဲများအောက်မှ မသန်စွမ်းသူများ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်ရန်အတွက် ဆွေးနွေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊
(ခ) ကပ်ရောဂါဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ကမ္ဘာ့အသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် ထိရှလွယ်သော အုပ်စုများ၊ အထူးအားဖြင့် အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးငယ်များနှင့် မသန်စွမ်းသူများအပေါ် အချိန်ကာလ ကြာညောင်းစွာ သက်ရောက်မှုကြီးမားသည့် ပဋိပက္ခများနှင့် ဘက်ပေါင်းစုံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေ သော ပြဿနာများကို ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊
(ဂ) သို့ဖြစ်ရာ ယခုတစ်ကြိမ် အစည်းအဝေး၌ မသန်စွမ်းသူများ အလုံးစုံပါဝင်ရေး အပါအဝင် အနာဂတ်တွင် အားလုံးပါဝင်ရေး၊ အန္တရာယ်ရှိသော အခြေအနေများ၊ လူသားချင်းစာနာမှု အရေးပေါ် အခြေအနေများ၊ ကောင်းမွန်သော အလုပ်အကိုင်နှင့် ရေရှည်တည်တံ့ ခိုင်မြဲ သော လူနေမှုဘဝတို့အတွက် နည်းပညာဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် လွှဲပြောင်းမှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအား ဆွေးနွေးနိုင်မည့် အစီအစဉ်များကို အဓိကထား ဆွေးနွေးမည့်အပေါ် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ကြိုဆိုပါကြောင်း၊
(ဃ) အဆိုပါအခြေအနေများသည် မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေများနှင့် အထူး ကိုက်ညီပါကြောင်း၊
(င) မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၌ မတရားစစ်အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးအား မြှင့်တင်ကာကွယ်ခြင်းမှာ ဆိတ်သုဉ်းခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေးများအား ချိုးဖောက်မှုမှာ အဆမတန် ဆိုးရွားလာခဲ့ကြောင်း၊
(စ) မတရားစစ်အာဏာသိမ်းထားသည့် စစ်တပ်က နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ ပြည်သူများအပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများနှင့် မဆင်မခြင်တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် မသန်စွမ်းသူများဦးရေ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း၊ ကလေးငယ်များနှင့် လူငယ်လူရွယ်များ၊ အထူးသဖြင့် ပဋိပက္ခအတွင်း ကျရောက်နေသူများအနေဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းများ ဆုံးရှုံးကာ မသန်စွမ်းသူများ ဖြစ်လာခဲ့ရကြောင်း၊ ထိုသို့သော ကြေကွဲဖွယ်ရာ အခြေအနေ များမှာ လူကဖန်တီးသော အခြေအနေများဖြစ်ပြီး အလွန်အမင်း ရက်စက်ကြမ်းကြုတ် သော စစ်တပ်ကြောင့်ပင်ဖြစ်ကြောင်း၊
(ဆ) သို့သော် ထိရှလွယ်သောအုပ်စုများအတွက် ယနေ့အချိန်အထိ လုံလောက်သော၊ လိုအပ်သော ထောက်ပံ့ကူညီမှုများ မရရှိသေးကြောင်း၊ ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံသည် တရားမဝင် စစ်အာဏာသိမ်းမှု ကြောင့် အဆင့်မြင့် နည်းပညာထောက်ပံ့မှုနှင့် အခြားသော တီထွင်ဖန်တီးမှုများ၊ လူမှုအသိုက်အဝန်းအတွင်း မသန်စွမ်းသူများ ပါဝင်ရေး၊ ပညာရေး၊ အလုပ်အကိုင် ဖန်တီးမှု၊ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော လူနေမှုဘဝအတွက် မူဘောင်များ ချမှတ်ခြင်း စသည်တို့တွင် နောက်ကျကျန်ရစ်လျက်ရှိကြောင်း၊
(ဇ) အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှုများနှင့် ကန့်သတ်ချက်များ တည်ရှိနေသည့်အကြားမှ အမျိုးသားညီညွတ် ရေး အစိုးရအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများနှင့်အတူ မကြာသေး မီက စစ်တပ်၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကြောင့် မသန်စွမ်းသူများ ဖြစ်လာခဲ့ရသူများ အပါအဝင် မသန်စွမ်းသူများကို ထောက်ပံ့ကူညီမှုများ ပေးအပ်နိုင်ရန် အစွမ်းကုန် ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ယင်းကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုများအနက် မြေမြှုပ်မိုင်း၏ သားကောင်များအတွက် ခြေတုလက်တုများ တပ်ဆင်ပေးခြင်းလည်း ပါဝင်ကြောင်း၊
(ဈ) အဓိကအားဖြင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရနှင့် တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများသည် အရပ်သားပြည်သူများ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှုအား ကာကွယ်နိုင်ရန် စစ်တပ်မှ အသုံးပြုထားသည့် ပေါက်ကွဲမှုပြင်းထန်သော မြေမြှုပ်မိုင်းများအား ဖယ်ရှား နိုင်ရန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊
(ည) ဤနေရာတွင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးမိတ်ဖက်များ၏ ထောက်ပံ့ကူညီမှုများအတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း၊
(ဋ) မြန်မာနိုင်ငံရှိ မသန်စွမ်းသူများ အပါအဝင် ပြည်သူများအနေဖြင့် ဒုက္ခအခက်အခဲများ ကြုံတွေ့နေရလင့်ကစား စစ်အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ပြတ်ကျရှုံးရေးနှင့် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စုထူထောင်ရေးအတွက် ပြတ်သားသော စိတ်ဓါတ်ဖြင့် ကြံ့ကြံ့ခံကာ ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊
(ဌ) ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူများ၊ ပြည်သူများ၏ အသက် အိုးအိမ်များအား ကာကွယ်ရေး ကြိုးပမ်းမှုများ၊ မသန်စွမ်းသူများနှင့်တကွ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး၏ အနာဂတ်အား ပြန်လည်ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်ရေးနှင့် မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးအား မြှင့်တင်ကာကွယ်ရေးတို့အတွက် ထိရောက်သော အကူအညီများ ပေးအပ်ရန် ထပ်လောင်း တောင်းဆိုလိုပါကြောင်း။
၄။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်၏ မိန့်ခွန်းအပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲ ဖော်ပြအပ်ပါသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃ ရက်
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့
Please check against delivery
Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of
the Republic of the Union of Myanmar at the General Debate of
the 17th Session of the Conference of States Parties to the Convention on
the Rights of Persons with Disabilities
(New York, 13 June 2024)
Mr. Chair,
First of all, I wish to congratulate you and the members of the Bureau on your well-deserved election.
This year’s COSP17 is another significant avenue to allow the international community to review, explore and plan for the promotion and protection of rights of persons with disabilities, particularly under the overarching theme and sub-themes of the Conference designed to discover means to address the challenges faced by persons with disability.
Since the outbreak of the pandemic, the global community has been encountering the turbulence of series of conflicts together with many other multifaceted issues that are leading towards protracting severe implications on the vulnerable groups, including women, children, and persons with disability.
Therefore, Myanmar welcomes this session’s focus on disability inclusion, alongside the ideas shaping discussions around international cooperation to promote technology innovations and transfer for an inclusive future, risk situations, humanitarian emergencies, decent work and sustainable livelihoods.
In fact, all these areas strongly resonate to the situation in my country, Myanmar.
Since the illegal military coup in February 2021, promotion and protection of the rights of persons with disability have been curtailed and violations against their rights were further exacerbated. Due to the military junta’s atrocities and indiscriminate attacks against the people across the country, the number of persons with disability has increased. Many children and young people, particularly those in conflict-affected areas, have already lost their body parts and became disabled. These tragic incidents are manmade, and by the abusive military junta.
So far, sufficient necessary assistance has not reached to these vulnerable groups. Moreover, Myanmar has been left far behind in the areas of advance technology support and further innovations, inclusion of persons with disability in every society, ensuring education, creating employment and laying down frameworks for sustainable livelihoods due to the unlawful military coup.
Despite various challenges and constraints, the National Unity Government (NUG) together with EROs has spared no efforts to provide assistance to PWDs including those who recently became disabled due to the junta’s atrocities. It includes among others providing prosthetic appliances to some victims of landmines.
The NUG and the EROs have also been working together to remove explosive landmines planted by the junta to prevent civilian casualties.
In this regard, I thank the development partners for their support.
Notwithstanding numerous sufferings they face, the people including persons with disability in Myanmar are resilience and resolute to work together to end the military dictatorship and to build a federal democratic union.
Therefore, we appeal to the international community to extend effective support to the people and to our efforts for saving lives and bringing future back to the people of Myanmar including persons with disability as well as making sure the promotion and protection of the rights of persons with disability.
Thank you.
*****
