Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations, at the Interactive Dialogue with High Commissioner for the Human Rights of the 78thsession of the United Nations General Assembly, held on 10 October 2023
[Below Myanmar Text]
သတင်းအဖြစ်ထုတ်ပြန်ချက်
(၇၈) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ တတိယကော်မတီအစည်းအဝေး၌ ကျင်းပပြုလုပ်သည့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း က စစ်တပ်မှ ကချင်ပြည်နယ်၊ လိုင်ဇာမြို့ရှိ မုန်လိုင်ခက် စစ်ဘေးရှောင် စခန်းအား ဝေဟင်မှ လက်နက်ကြီးများဖြင့် ဗုံးကျဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ကလေးငယ် (၁၃) ဦး အပါအဝင် အရပ်သား (၃၀) ကို သေစေခဲ့၊ စစ်တပ်မှ ကျူးလွန်လျက်ရှိသော လူသားမဆန်သည့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများနှင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်နေရသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာရှင်စနစ် မုချ အပြီးတိုင် ချုပ်ငြိမ်းရန် လိုအပ်သည်မှာ ထင်ရှားကြောင်း၊ သို့မှသာ မြန်မာနိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားများအားလုံးအတွက် တရားမျှတမှု၊ ဒီမိုကရေစီနှင့် သာယာဝပြောမှုတို့ကို ဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြား
(နယူးယောက်မြို့၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၀ ရက်)
၁။ နယူးယောက်မြို့တွင် ကျင်းပနေသည့် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ လူမှုရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ကော်မတီ (တတိယကော်မတီ) တွင် ၁၀-၁၀-၂၀၂၃ ရက် (အင်္ဂါနေ့)၊ နံနက် (၁၀၀၀) နာရီ အချိန်၌ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးနှင့် အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ် (Interactive Dialogue with High Commissioner for Human Rights) အား ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။
၂။ အဆိုပါအစည်းအဝေးတွင် High Commissioner for Human RightsMr. Volker TÜRK က ၎င်း၏ အစီရင်ခံစာ A/78/36 အား အဓိက ရှင်းလင်းတင်ဆက်ခဲ့ပြီး ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ (၅၀) ကျော်က ပါဝင် ဆွေးနွေးခဲ့ကြရာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းလည်း ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။
၃။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့်ဆွေးနွေးမှုတွင် အောက်ဖော်ပြပါအချက်များ အဓိက ပါဝင်ပါသည်-
(က) လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးအနေဖြင့် ကမ္ဘာတဝှမ်း၊ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူ့အခွင့်အရေး မြှင့်တင်ကာကွယ်ရေးအတွက် စွမ်းစွမ်းတမံ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့်အပေါ် ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း၊
(ခ) မြန်မာပြည်သူများသည် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးမှ မြန်မာပြည်သူများ ကြုံတွေ့ခံစားနေရသည့် လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေများအား ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် အသံပြုပေးလျက်ရှိခြင်း၊ မှတ်ချက်ပြုပေးခြင်း၊ မိန့်ခွန်းများ ပြောကြားပေးခြင်းနှင့် အစီရင်ခံစာများ ထုတ်ပြန်ပေးခြင်း၊ အထူးသဖြင့် လူမဆန်သည့် စစ်တပ်၏ လုပ်ရပ်များအား ကန့်ကွက်ရှုတ်ချပေးပြီး စစ်တပ်အား နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံးသို့ တင်သွင်းရန် တောင်းဆို ပေးသည့် အတွက်ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း၊ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးမှ တင်ဆက် ပေးသည့် အခြေအနေများသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မြေပြင်၌ အမှန်တကယ်ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော ဆိုးရွားသည့် အခြေအနေများကို ထင်ဟပ်စေပါကြောင်း၊
(ဂ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်မှ တရားမဝင် စစ်အာဏာသိမ်းထားသည့် (၃၂) လတာ ကာလအတွင်း၌ ပြည်သူများအနေဖြင့် မြောက်များစွာသော ဒုက္ခများကို ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း၊
(ဃ) ယခုလအတွင်းလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးမှ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီသို့ တင်ပြခဲ့သည့် အစီရင်ခံစာအတိုင်းပင် မြန်မာပြည်သူများသည် စစ်တပ်မှ ကျူးလွန်လျက်ရှိသော အကြမ်းဖက်မှု (၃) မျိုးကို ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ ယင်းအကြမ်းဖက်မှုများမှာ (၁) အရပ်သားပြည်သူများ အပေါ် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ (၂) မြေပြင်တွင် လူအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် (၃) အရပ်သားပြည်သူများ၏ နေအိမ်များနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ အလွန်အကျူး မီးရှို့ဖျက်ဆီးခြင်းတို့ပင် ဖြစ်ကြောင်း၊
(င) ယမန်နေ့ည ညဉ့်ဦးပိုင်းတွင်လည်း ကချင်ပြည်နယ်၊ လိုင်ဇာမြို့ရှိ မုန်လိုင်ခက် စစ်ဘေးရှောင် စခန်းအား ဝေဟင်မှ လက်နက်ကြီးများဖြင့် ဗုံးကျဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ကလေးငယ် (၁၃) ဦး အပါအဝင် အရပ်သား (၃၀) ကို သေစေခဲ့ကြောင်း၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူလည်း အလွန်များပြားကြောင်း၊
(စ) စစ်တပ်မှ ကျူးလွန်လျက်ရှိသော လူသားမဆန်သည့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများနှင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်နေရသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာရှင်စနစ် မုချ အပြီးတိုင် ချုပ်ငြိမ်းရန် လိုအပ်သည်မှာ ထင်ရှားကြောင်း၊ သို့မှသာ မြန်မာ နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားများအားလုံးအတွက် တရားမျှတမှု၊ ဒီမိုကရေစီနှင့် သာယာဝပြောမှုတို့ကို ဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊
(ဆ) ဤနေရာတွင် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး၏ ပြောကြားချက်ကို ထောက်ခံ ကိုးကားလျက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော အခြေအနေများကို နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်ခုံရုံးသို့ လုံခြုံရေးကောင်စီမှ တင်သွင်းပေးရန် လေးလေးနက်နက် တိုက်တွန်းလိုပါ ကြောင်း၊
(ဇ) ထို့အတူ ပြည်တွင်း၌ အသက်ကယ် ကူညီပံ့ပိုးမှုများနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ အထူးလိုအပ် လျက်ရှိသော ပြည်သူများအား ကူညီပေးလျက်ရှိသည့် ဒေသခံ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများပေးရေး အဖွဲ့အစည်းများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်အား တိုးမြှင့်နိုင်ရန် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် လိုက်လျောညီထွေရှိသော ရန်ပုံငွေများကို တိုက်ရိုက်ပေးအပ်နိုင်ပါရန် တိုက်တွန်းပါကြောင်း၊
(ဈ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် အနာဂတ်၌ အလားတူ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ထပ်မံမဖြစ်ပွားရေးနှင့် စစ်တပ်၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကြောင့် နစ်နာသူများနှင့် ပြည်တွင်းနေရပ်စွန့်ခွာ နေရသူများ အတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများ ပေးအပ်နိုင်ရန် အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ အနေဖြင့်လည်း တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အနီးကပ် ညှိနှိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ကို အသိပေးလိုပါကြောင်း၊
(ည) သို့ဖြစ်ပါ၍ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့်လည်း မြန်မာပြည်သူများ၏ အကျိုးကို ဖော်ဆောင်ပေးနေသည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအား ပံ့ပိုးကူညီပေးကြရန် တိုက်တွန်းလို ပါကြောင်း၊
(ဋ) အထူးအားဖြင့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအရေးကိစ္စအား ဖြေရှင်း ရန်အတွက် တုံ့ဆိုင်းနေပါက မြန်မာပြည်သူများ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ခံစားနေရသည့် ဒုက္ခများသည်လည်း စက္ကန့်နှင့်အမျှ ဆတိုး ဆက်လက် မြင့်တက်နေမည်သာဖြစ်သည်ကို သတိပြု စေလိုပါကြောင်း၊
(ဌ) ထို့ကြောင့် ကုလသမဂ္ဂနှင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား မြန်မာပြည်သူများ၏ စိတ်ဆန္ဒမျှော်မှန်း ချက်များကို လေးစားရန်၊ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် မပျက်ကွက်ရန်နှင့် ဒီမိုကရေစီ ရရှိရေးအတွက် အစွမ်းကုန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြိုးစားနေကြသည့် မြန်မာပြည်သူများကို ချန်လှပ်မထားရန် တိုက်တွန်းလိုပါကြောင်း၊
(ဍ) လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးအနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူများ၏ အသက်နှင့်ဘဝများကို အချိန်နှင့် တပြေးညီ ထိရောက်စွာ ကယ်တင်နိုင်ရန် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည့် အချက်များကို သိရှိလိုပါကြောင်း။
၄။ ထို့နောက် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက ပြန်လည်တုံ့ပြန်ဆွေးနွေးရာတွင် ၎င်းအနေဖြင့် လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီသို့ မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာအား တင်သွင်းမှု (၈) ကြိမ် ရှိခဲ့ ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ အစီရင်ခံစာ တင်သွင်းသည့် အခါတိုင်းတွင်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေမှာ တစ်ကြိမ်ထက်တစ်ကြိမ် ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ကြောင်း၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများသည် မြန်မာပြည်သူ လူထုတစ်ရပ်လုံးအတွက် အလွန်ထိတ်လန့်ဖွယ်ကောင်းပြီး ဆိုးရွားသည့် လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေပင် ဖြစ်ကြောင်း၊ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီနှင့်တကွ ကုလသမဂ္ဂစနစ်တစ်ခုလုံးမှ ရိုဟင်ဂျာ လူနည်းစုများကိစ္စရပ် အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လူအခွင့်အရေးအခြေအနေ များအတွက် လမ်းပြမြေပုံများ ချမှတ်ကာ အကြံပြုချက်မျးစွာ ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း၊ သို့ရာတွင် ယနေ့တိုင် တိုးတက်မှု မရှိကြောင်း၊ တစ်ဖက်တွင်လည်း အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် (၅) ရပ်အား ချမှတ်ပြီး လင့်ကစား မြန်မာစစ်တပ်အနေဖြင့်လည်း စိုးစဉ်းမျှ လေးစားလိုက်နာ၍ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ မြန်မာ့အရေးအတွက် လေးလေး နက်နက် အရေးယူဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ၎င်းအနေဖြင့်လည်း မြန်မာနိုင်ငံကိစ္စအား နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်ခုံရုံးသို့ လွှဲပြောင်းတင်သွင်းရန် တောင်းဆိုထားပြီးဖြစ်ကြောင်း စသည်ဖြင့် ဖြေကြားခဲ့ပါသည်။
၅။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းအပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲ ဖော်ပြအပ်ပါသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၀ ရက်
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့
Please check against delivery
Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations
at the Interactive Dialogue with High Commissioner for the Human Rights
of the 78thsession of the United Nations General Assembly
(New York, 10 October 2023)
Mr. Chair,
First and foremost, I wish to thank Mr. High Commissioner for all his hard-works on the promotion and protection of human rights around the world, in particular for the people of Myanmar. The people of Myanmar are thankful to him for all his comments, statements and reports that continuously speaking up for the people of Myanmar, in particular, reflecting the realistic, on-ground deteriorating situation in the country, for his condemnation towards the inhumane junta, and for his recommendations for the referral to the International Criminal Court.
Mr. Chair,
It has been over 32 months that the illegal coup was staged, and that the suffering of the people commenced. As of 6 October, over 4,100 innocent civilians have been killed, with more than 25,000 arrested.
As the High Commissioner reported to the Human Rights Council this month, the people in Myanmar across the country are now experiencing three specific terror acts deployed by the military junta: increasing airstrikes against the civilian population, brutal mass killings during the ground operations, and widespread and systemic burning of civilian homes and properties. Even late last night, the military junta conducted the aerial attacks on Munglai Hkyet IDP Camp in Laiza, Kachin State, killing 30 civilians including 13 children and injuring many.
Witnessing all violations and atrocities that the civilians of Myanmar have been gone through, it is evident that only by ending the military dictatorship, could we bring justice, democracy and prosperity towards everyone in Myanmar.
While agreeing to and supporting all the recommendations made by the High Commissioner for Myanmar to date, I wish to echo some of the recommendations.
Echoing the High Commissioner, I strongly urge the Security Council to take steps to refer the full scope of the current situation in Myanmar to the International Criminal Court.
As recommended by the High Commissioner, I call upon the international community to provide flexible direct funding to local humanitarian organizations to support their ability to assist the population in need with life-saving aid and services.
Mr. Chair,
I also wish to inform that the National Unity Government has been closely cooperating and coordinating with the Ethnic Resistance Organizations to prevent from any possible occurrence of the human rights violations as possible. Moreover, through cooperation with EROs, the National Unity Government has provided humanitarian assistances to all those victims and IDPs affected by the junta’s atrocities. In this regard, I wish to urge the international community to extend their support to the work of the NUG towards the people of Myanmar.
I wish to remind that, with every moment passes by, every moment that the international community sits idly and watches, the sufferings of the Myanmar people continue. So, I urge the UN and its member states to respect the aspiration of the people of Myanmar and make sure that the UN does not fail Myanmar and not leave the people of Myanmar alone in this world striving towards justice and democracy.
Mr. High Commissioner, what is your next step for making sure to save lives of the people of Myanmar in a timely and effective manner?
I thank you.
*****
