Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations, at General Discussion on Advancement of Women of the Third Committee of the 79th session of UN General Assembly, held on 16 October 2024
[Below Myanmar Text]
သတင်းအဖြစ်ထုတ်ပြန်ချက်
(၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ တတိယကော်မတီအစည်အဝေး၌ အမျိုးသမီးများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အထွေထွေဆွေးနွေးမှု အစီအစဉ်တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း က
အကြမ်းဖက်စစ်တပ်သည် အမျိုးသမီးများကို စနစ်တကျ ပစ်မှတ်ထားကာ လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကို စစ်လက်နက်တစ်ခုသဖွယ်နှင့် ခြိမ်းခြောက်ရန်အတွက် အသုံးပြု လျက်ရှိ၊ မသန်စွမ်းသော အမျိုးသမီးများ အပါအဝင် ရဲရင့်သော ကိုယ်ကျိုးစွန့်သော အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအနေဖြင့် ဤမျှ ထိတ်လန့်ဖွယ် ကောင်း၍ ဆိုးရွားသော အခြေအနေများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ သော်လည်း အမျိုးသမီးလူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်သူများက မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြမ်းဖက် စစ်တပ်အား ခုခံတော်လှန်ရန်၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းရန်နှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ် ထူထောင်ရန် ရှေ့တန်းမှ ပါဝင်လျက်ရှိ၊
၎င်းတို့အား ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း၊ စစ်အာဏာရှင်အား ခုခံတော်လှန်ရာတွင် ၎င်းတို့၏ ရဲစွမ်းသတ္တိနှင့် ကိုယ်ကျိုးစွန့် အနစ်နာခံမှုတို့ကို ဦးညွတ်ဂုဏ်ပြုလိုကြောင်း၊
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊ အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၊ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူ များအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်စစ်တပ်အား ၎င်းတို့ကျူးလွန်ထားသည့် ရာဇဝတ်မှုများ အတွက် တာဝန်ခံမှုရှိစေရန် အစဉ်တစိုက် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့
(နယူးယောက်မြို့၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်)
၁။ (၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၊ လူမှုရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဆိုင်ရာကော်မတီ (တတိယကော်မတီ) ၌ အမျိုးသမီးများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အထွေထွေ ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ် (General Discussion) ကို ၈-၁၀-၂၀၂၄ ရက်၊ ၉-၁၀-၂၀၂၄ ရက်နှင့် ၁၆-၁၀-၂၀၂၄ ရက်နေ့တို့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ရာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ၁၆-၁၀-၂၀၂၄ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေး၌ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ ပါသည်။
၂။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းတွင် အောက်ဖော်ပြပါ အဓိကအချက်များ ပါဝင်ပါသည်-
(က) နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် ပြီးခဲ့သောလအတွင်း၌ “အနာဂတ်အတွက် သဘော တူညီချက်” အား အောင်မြင်စွာ အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ခြင်းအားဖြင့် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး အစီအစဉ်အား အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းမှု၏ လမ်းတစ်ဝက် သို့ ရောက်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း၊
(ခ) သို့ရာတွင် ကျားမတန်းတူညီမျှမှုနှင့် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ လုပ်ပိုင်ခွင့် ပိုမို ရရှိစေရေးဟူသော ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ပန်းတိုင် (၅) ပြည့်မှီရန် အလှမ်းဝေး လျက်ရှိကြောင်း၊
(ဂ) ကျားမတန်းတူညီမျှမှုနှင့် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ လုပ်ပိုင်ခွင့် ပိုမို ရရှိစေ ခြင်းက အသိုက်အဝန်းများအပေါ် အကျိုးပြုသည့်အချက်ကို တွင်ကျယ်စွာ အသိအမှတ် ပြုထားစေကာမူ ဒေသအသီးသီးတွင် အရှိန်အဟုန်ကြီးထွား၍ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသော ပဋိပက္ခများသည် အမျိုးသမီး များနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ၏ အခွင့်အရေးအပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်စေလျက်ရှိကြေင်း၊ အထူးသဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အမျိုးသမီးများအား ချန်လှပ် ထားခြင်းနှင့် ၎င်းတို့အပေါ် ကျူးလွန် သည့် အကြမ်းဖက်မှုများအတွက် ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့် ဆက်လက်ရရှိနေခြင်းတို့သည် အရေးကြီးသော ပြဿနာများဖြစ်ကြောင်း၊
(ဃ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ၌ မတရား စစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှု ဖြစ်ပေါ် ခဲ့ချိန်မှစ၍ အကြမ်းဖက် စစ်တပ်သည် အဓမ္မပြုကျင့်ခြင်း အပါအဝင် လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု မြောက်များစွာကို အလွန်အမင်း ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းသော၊ လူ မဆန်သော နည်းလမ်းများ ဖြင့် စနစ်တကျ၊ တွင်ကျယ်စွာ ကျူးလွန်လျက်ရှိကြောင်း၊
(င) AAPP ၏ အချက်အလက်များအရ အမျိုးသမီး ၁,၁၃၂ ဦး သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး ၅,၆၄၉ ဦး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရကြောင်း၊ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီ လိုအပ် နေသည့် ၁၈.၆ သန်းအနက် အများစုမှာ အမျိုးသမီ မသန်စွမ်းသူများ အပါအဝင် အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ ဖြစ်ကြောင်း၊
(စ) ယင်းသို့သော ဆိုးရွားသည့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အခြေအနေအပြင်၊ အမျိုး သမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအနေဖြင့် လိင်အခြေပြု အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ပဋိပက္ခဒဏ်သင့် နေရာဒေသများတွင် အချိုးမညီမျှစွာ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊
(ဆ) အကြမ်းဖက်စစ်တပ်သည် အမျိုးသမီးများကို စနစ်တကျ ပစ်မှတ်ထားကာ လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုကို စစ်လက်နက်တစ်ခုသဖွယ်နှင့် ခြိမ်းခြောက်ရန်အတွက် အသုံးပြု လျက်ရှိကြောင်း၊ မတရား စစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် ကာလတစ်လျှောက်တွင် ကျားမတန်းတူညီမျှမှုကို သိသာစွာ ထိခိုက်စေပြီး အမျိုးသမီးများ၊ မိန်းကလေးငယ်များ နှင့် LGBTIQ+ များမှာ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း၊ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် အမြတ်ထုတ်ခြင်းများ ကြောင့် ပို၍ပင် ထိရှလွယ်လာခဲ့ကြောင်း၊
(ဇ) မြန်မာနိုင်ငံရှိ မသန်စွမ်းသော အမျိုးသမီးများ အပါအဝင် ရဲရင့်သော ကိုယ်ကျိုးစွန့်သော အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များ အနေဖြင့် ဤမျှ ထိတ်လန့်ဖွယ်ကောင်း၍ ဆိုးရွားသော အခြေအနေများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ သော်လည်း အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်သူများက မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြမ်းဖက် စစ်တပ်အား ခုခံတော်လှန်ရန်၊ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းရန်နှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ စနစ် ထူထောင်ရန် ရှေ့တန်းမှ ပါဝင်လျက်ရှိကြောင်း၊
(ဈ) ထို့ပြင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပြသမှု၊ အကြမ်းမဖက် အာဏာ ဖီဆန်ရေး စသည့် ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားမှုများတွင် သာကမ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရနှင့် အခြားသော ကဏ္ဍများ၌ရှိသော အဓိကခေါင်းဆောင်မှုနေရာများတွင် ပါဝင်ကာ ယခင်ကထက် ပို၍ ဦးဆောင်မှု အခန်းကဏ္ဍများကို တာဝန်ယူလာခဲ့ကြောင်း၊
(ည) ထို့အတူ မြေပြင်တွင် လှုပ်ရှားနေကြသည့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်သူ အများစုအနေဖြင့်လည်း ကြီးလေးသော လုံခြုံရေးစိန်ခေါ်မှု များအား ကြုံတွေ့နေရစေကာမူ အချက်အလက် ရယူစုဆောင်းခြင်း၊ အကြမ်းဖက် စစ်တပ် မှ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားသည့်နေရာများတွင် ကျူးလွန်သည့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများ အပါအဝင် ၎င်းတို့၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို တင်ပြခြင်း စသည့် လုပ်ငန်းများတွင် အရေးပါသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သောစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရားမှ အချက်အလက်စုဆောင်းမှု အစီအစဉ်များကို လည်း အထောက်အကူ ပြုပေးလျက်ရှိကြောင်း၊
(ဋ) ၎င်းတို့၏ ကြံ့ခိုင်မှုနှင့် ပြတ်သားသော ဆုံးဖြတ်ချက်များသည် မိမိတို့၏ ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုပန်းတိုင်းများ၊ အထူးအားဖြင့် ပန်းတိုင် (၅) ပြည့်မှီရေးနှင့်တကွ အမျိုးသမီး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေး အစီအစဉ်အတွက်လည်း မြှင့်တင်ပေးကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ အခန်းကဏ္ဍသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပို၍ တရားမျှတသော၊ ဒီမိုကရေစီနည်းကျသော အနာဂတ်ကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်မည်ဟုလည်း ယုံကြည်ကြောင်း၊
(ဌ) ဤနေရာတွင် ၎င်းတို့အား ကျေးဇူးတင်ရှိကြောင်း ပြောကြားလို၍ စစ်အာဏာရှင်အား ခုခံတော်လှန်ရာတွင် ၎င်းတို့၏ ရဲစွမ်းသတ္တိနှင့် ကိုယ်ကျိုးစွန့် အနစ်နာခံမှုတို့ကို ဦးညွတ် ဂုဏ်ပြုလိုကြောင်း၊
(ဍ) အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊ အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၊ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူ များအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်စစ်တပ်အား ၎င်းတို့ကျူးလွန်ထားသည့် ရာဇဝတ်မှုများ အတွက် တာဝန်ခံမှုရှိစေရန် အစဉ်တစိုက် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိကြောင်း၊
(ဎ) သို့ဖြစ်ရာ အကြမ်းဖက် စစ်တပ်အနေဖြင့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပရန် စီစဉ်ကာ တာဝန်ခံမှုမှ လွတ်မြောက်ရန် ကြိုးစားနေခြင်းကို လက်သင့်ခံ၍ မရကြောင်း၊ ၎င်းတို့ ပြင်ဆင်နေသည့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲသည် လွတ်လွပ်၊ မျှတ၍ အားလုံး ပါဝင်မှု မည်သို့မျှ ရှိမည်မဟုတ်ကြောင်း၊ မြန်မာပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးအနေဖြင့်လည်း စစ်တပ်မှ ပြင်ဆင်နေသည့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက် ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့်လည်း အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ် များ အပါအဝင် မိမိတို့ ပြည်သူများ၏ စိတ်ဆန္ဒမျှော်မှန်းချက်နှင့်အညီ လုပ်ဆောင်းပေး ကြရန် တောင်းဆိုလိုကြောင်း၊
(ဏ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် တန်းတူညီမျှ၍ အားလုံးပါဝင်သော အသိုက်အဝန်းတစ်ရပ် ဖော်ဆောင် နိုင်ရန် ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ပန်းတိုင် (၅) ပြည့်မှီရေးက အဓိကကျကြောင်း၊
(တ) လူမဆန်သည့် အကြမ်းဖက်စစ်တပ်နှင့် ၎င်း၏ တရားမဝင် စစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှု သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အကျပ်အတည်း၏ အရင်းအမြစ်ပင်ဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ရရှိစေရေးအတွက်လည်း အဓိကအတားအဆီးပင် ဖြစ် ကြောင်း၊
(ထ) ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် စစ်အာဏာရှင်လက်ထဲသို့ လက်နက်၊ ခဲယမ်း၊ လေယာဉ်ဆီနှင့် ငွေကြေးများ မရောက်ရှိစေရန် ဖြတ်တောက်ပေးခြင်းအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အာဏာရှင်စနစ် ကျရှုံးရေးအတွက် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပေးရန် တိုက်တွန်းတောင်းဆိုလိုကြောင်း၊
(ဒ) မြန်မာနိုင်ငံရှိ အမျိုးသမီးများနှင့် မိန်းကလေးငယ်များအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ အခွင့်အရေး အား အပြည့်အဝ အကာအကွယ်ပေး၍ ၎င်းတို့၏ စွမ်းဆောင်ရည်အား အသိအမှတ်ပြု သည့် အနာဂတ်ကို မျှော်မှန်းနိုင်သည့် တူညီသော အခွင့်အရေးကို ကမ္ဘာကြီးနှင့်အတူ ခံစားခွင့်ရသင့်ကြောင်း။
၃။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းအပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲ ဖော်ပြအပ်ပါသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့
Please check against delivery
Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations,
at General Discussion on Advancement of Women of the Third Committee of the 79th session of UN General Assembly
(New York, 16 October 2024)
Mr. Chair,
Myanmar aligns itself with the ASEAN statement under this agenda item. I wish to make the following remarks in my national capacity.
Mr. Chair,
The international community striving towards implementing the 2030 Agenda for Sustainable Development has reached the halfway mark, particularly with the successful adoption of the Pact for the Future last month.
However, achieving SDG 5 on gender equality and empowering all women and girls is still far away. The continued escalation of conflicts in many regions have been imposing threats on the rights of women and girls regardless of a widespread recognition on the contribution of gender equality and the empowerment of women and girls to the society. Marginalizing women and girls in peace and security processes and impunity for violence against them continues to be a pressing issue.
Mr. Chair,
Since the military coup attempt in Myanmar in February 2021, the military junta has perpetrated all forms of sexual violence including rape, in a systematic and widespread manner, often marked by extreme cruelty and dehumanization.
According to the Assistance Association for Political Prisoners (AAPP), 1,132 women have been killed and 5,649 arrested. Out of 18.6 million people who are in need of humanitarian assistance, majority are women and girls including women with disability.
In addition to the dire humanitarian situation, women and girls have been disproportionately affected by gender-specific impacts, particularly in the conflict areas. The military junta has been systematically targeting women and utilizing sexual violence as a weapon of war and intimidation. Throughout the illegal military coup, there is a significant setback for gender equality, leaving women, girls, and LGBTQ+ individuals highly vulnerable to discrimination, violence, and exploitation.
But regardless of the horrible situation facing them, courageous and selfless women and girls including women with disability in Myanmar have been participating at the forefront as women human rights defenders in fighting against the military junta, ending the military dictatorship and building a federal democratic union.
Moreover, many women have taken unprecedented leadership roles in the pro-democracy movement - from peaceful demonstrations to civil disobedience movement to assumption of key leadership responsibilities in the National Unity Government (NUG) and elsewhere.
Despite serious security challenges, many CSOs and women human rights defenders on the ground play a very important role to collect data and report on the military junta’s atrocities including incidents of sexual violence in conflicts. They are largely contributing to the data collection of Independent Investigative Mechanism for Myanmar (IIMM).
Their resilience and determination ensure our commitment towards achieving the SDGs, particularly SDG 5, and enhancing women, peace and security agenda. We also entrust the essential role of women and girls in shaping a more just and democratic future in Myanmar.
Taking this opportunity, I wish to thank them and salute them for their bravery, courage and selflessness in our fight against the military dictatorship.
Mr. Chair,
The NUG together with EROs, CSOs, in particular women human rights defenders are working steadfastly to bring the military junta accountable for its crimes. Therefore, the military junta’s plan to escape from accountability through the planned sham elections must not be accepted. The junta’s planned sham election will never be free, fair and inclusive. The people of Myanmar strongly reject such planned sham election. I request the international community to act on the aspirations of our people, including women and girls.
In conclusion, Mr. Chair, achieving SDG 5 remains at the heart of our movement towards an equitable and inclusive society in Myanmar. But the inhumane military junta and its military dictatorship is both the root cause to the crisis in Myanmar and the main obstacle to an enabling environment for advancement of women in Myanmar.
In this regard, we urge the international community to play a vital role in ending the military dictatorship by cutting off all supplies of arms and weapon, jet fuel and finance towards the junta.
Keeping in pace with the world, women and girls in Myanmar must have the equal opportunity to envision a future where their rights are fully protected and their potential realized.
I thank you.
*****
