Intervention by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations,at the Interactive Dialogue with the Special Rapporteur on the Situation of Human Rights Defenders at the Third Committee of the 79th Session of the UNGA, held on 17 October 2024
[Below Myanmar Text]
သတင်းအဖြစ်ထုတ်ပြန်ချက်
(၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ တတိယကော်မတီအစည်းအဝေး၌ လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများ၏ အခြေအနေများဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာ တင်သွင်းသူနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း က
မတရားစစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းသည့်အချိန်မှစ၍ စစ်ကောင်စီသည် ပြည်တွင်းတရားဥပဒေစိုးမိုးမှုကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနှင့် အလုံးစုံဆိတ်သုဉ်းစေရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီအရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် လူ့အခွင့်အရေးကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများမှ ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုများ လျော့ကျစေရန် အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၏ ပါဝင်နိုင်မှုကိုလည်း ထိန်းချုပ်ခဲ့၊
နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရဲစွမ်းသတ္တိ ပြည့်ဝသော အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများအပေါ် ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက် နေခြင်းအတွက် လုံလောက်သည့် အာရုံစိုက်မှုထားရှိသင့်ပြီး လိုအပ်ချက်နှင့်အညီ ထိရောက်သောအရေးယူဆောင်ရွက်ချက်များကိုလည်း လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်၊
ထိရောက်သော အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်များ ကင်းမဲ့နေခြင်းက စစ်ကောင်စီအား အရပ်သား ပြည်သူများ၊ အထူးသဖြင့် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများအပေါ် အလွန် အမင်း ရက်စက်ယုတ်မာသော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို ဆက်လက်ကျူးလွန်ရန် တွန်းအားပေးရာရောက်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့
(နယူးယောက်မြို့၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၇ ရက်)
၁။ နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်တွင် ကျင်းပလျက်ရှိသော (၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ အစည်းအဝေးအတွင်း လူမှုရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ကော်မတီ (တတိယကော်မတီ) ၌ ၁၇-၁၀-၂၀၂၄ ရက် (ကြာသပတေးနေ့)၊ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ် စောင့်ရှောက်သူများ၏ အခြေအနေများဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာ တင်သွင်းသူနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှု အစီအစဉ်အား ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။
၂။ အဆိုပါ အစီအစဉ်တွင် Special Rapporteur on the situation of human rights defenders, Ms. Mary LAWLOR က ၎င်း၏ အစီရင်ခံစာကို အဓိက ဆွေးနွေးတင်ပြခဲ့ပြီး နိုင်ငံအများအပြားမှ ကိုယ်စားလှယ်များ ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြရာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းလည်း ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။
၃။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်၏ ဆွေးနွေးပြောကြားမှုတွင် အောက်ဖော်ပြပါအချက်များ အဓိက ပါဝင် ပါသည်-
(က) မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများ၊ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများအနေဖြင့် အကျပ်အတည်းများနှင့် ပဋိပက္ခ များ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ရင်ဆိုင်နေရသဖြင့် ယခုအကြောင်းအရာသည် မိမိတို့ နိုင်ငံနှင့် အထူးသက်ဆိုင်ပါကြောင်း၊
(ခ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း မတရား စစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှု စတင်ခဲ့ပြီးနောက် စစ်တပ်က ကြီးလေးသော လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု မြောက်များ စွာကို ကျူးလွန်လျက်ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် တစ်ကြိမ်တစ်ခါမျှ မကြုံတွေ့ဖူးသော လူသား စာနာမှု အကျပ်အတည်းကို ဖန်တီးလျက်ရှိကြောင်း၊
(ဂ) စစ်ကောင်စီ သည် ပြည်တွင်းတရားဥပဒေစိုးမိုးမှုကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနှင့် အလုံးစုံ ဆိတ်သုဉ်း စေရန် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ် စောင့်ရှောက်သူများ မှ ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုများ လျော့ကျစေရန် အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်း များ ၏ ပါဝင် နိုင်မှုကိုလည်း ထိန်းချုပ်ခဲ့ကြောင်း၊
(ဃ) သို့ရာတွင် မြန်မာ အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများ အနေဖြင့် စစ်အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ပြတ်စေရေးဆောင်ရွက်နေသည့် ခုခံတော်လှန်ရေး၏ ရှေ့တန်း မျက်နှာစာမှ ပါဝင် လျက်ရှိကြောင်း၊
(င) ၎င်းတို့အနေဖြင့် နေရပ်စွန့်ခွာသူများနှင့် ပဋိပက္ခနှင့်ဆက်နွယ်သော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများမှ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများအား လိုအပ်သည့် အခြေခံဝန်ဆောင်မှု များ ပေးအပ်ခြင်းနှင့် လူ့အခွင့်အရေး အလွဲသုံးစားပြုမှုများအား အစီရင်ခံရန်၊ ဒီမိုကရေစီ လိုလားသော ဆန္ဒထုတ်ဖော်သူများအား လုံခြုံသော နေရာထိုင်ခင်းများ ထောက်ပံ့ပေးခြင်း တို့ကို လုပ်ဆောင် လျက်ရှိကြောင်း၊
(စ) သို့သော်လည်း ၎င်းတို့မှ အဆိုပါ အကူအညီများ ပေးအပ်နေသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များမှာ အန္တရာယ်ကျသင့်လျက်ရှိကြောင်း၊ အများစုအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ မိသားစုဝင်များနှင်အတူ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ မတရား ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခြင်း၊ အတင်း အကျပ် ပျောက်ကွယ်စေခြင်း၊ လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှားသွားလာခွင့် တားမြစ်ခံရခြင်း၊ အွန်လိုင်းမှတဆင့် စောင့်ကြည့်ခံရခြင်းနှင့် အခြားသော ဒစ်ဂျစ်တယ် ခြိမ်းခြောက်မှုများ နှင့် လိင်ပိုင်းနှင့် ကျားမ အခြေပြု အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် အမြတ်ထုတ်မှုများ စသော စိန်ခေါ် မှုများကို မလွဲမသွေ ရင်ဆိုင် နေရ ကြောင်း၊
(ဆ) ဤသို့အားဖြင့် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရဲစွမ်းသတ္တိ ပြည့်ဝသော အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများအပေါ် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက် နေခြင်းအတွက် လုံလောက်သည့် အာရုံစိုက်မှု ထားရှိသင့်ပြီး လိုအပ်ချက်နှင့်အညီ ထိရောက်သော အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်များကိုလည်း လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊
(ဇ) ထိရောက်သော အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်များ ကင်းမဲ့နေခြင်းက စစ်ကောင်စီအား အရပ်သား ပြည်သူများ၊ အထူးသဖြင့် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများအပေါ် အလွန် အမင်း ရက်စက်ယုတ်မာသော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို ဆက်လက်ကျူးလွန်ရန် တွန်းအား ပေးရာ ရောက်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် စစ်ကောင်စီမှ စစ်မှန်သော ဒီမိုကရေစီ၏ အခြေခံ စံတန်ဖိုးများအား အကြွင်းမဲ့ ဖယ်ရှားထားသည့် အတုအယောင် ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပ ခွင့် ရစေသွားနိုင်မည်ဖြစ် ကြောင်း၊
(ဈ) မိမိတို့အနေဖြင့်မူ စစ်တပ်ထံသို့ လက်နက်၊ ခဲယမ်း၊ တိုက်လေယာဉ်ဆီနှင့် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှု များ ပေးအပ်နေခြင်းကို ရပ်တန့်ပေးရန် ဆက်လက်တောင်းဆိုကြောင်း၊
(ည) လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများအပေါ် ကျူးလွန်နေသည့် အကြမ်းဖက်မှု များအား အမှန်တကယ် ရပ်တန့်ရန်နှင့် စစ်တပ်မှ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးအပေါ် ရက်ရက် စက်စက် ကျူးလွန်နေသည့် အန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ရန် ပြစ်မှုကျူးလွန်နေသူများ အား ပြစ်ဒဏ်ကျသင့်စေ၍ တာဝန်ခံမှု ရှိစေရေးနှင့် ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့် ခံစားနေခြင်း အား အပြီးတိုင် ချုပ်ငြိမ်းရေးတို့ကို နိုင်ငံတကာ အစီအစဉ်များ၏ ဗဟိုချက်တွင် ထားရှိကာ လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊
(ဋ) မိမိတို့၏ လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများ၊ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီး လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများမှ လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်မြှင့်တင်နိုင်ရန် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များအား အပြည့်အဝဖော်ဆောင်နိုင်ရန် ကုလသမဂ္ဂအနေဖြင့်လည်း တောင့်တင်းခိုင်မာသော အမျိုးသမီး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးမူဘောင် (WPS Policy Framework) အား ဆီလျော်စွာ အသုံးပြု၍ ၎င်းတို့ အတွက် လုံခြုံစိတ်ချရသော ရပ်ဝန်းတစ်ခု ဖော်ဆောင်ပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊
(ဌ) ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ WPS အစီအစဉ်၊ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ အခြေအနေ အောက်မှ ယင်း အာဂျင်ဒါအား အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်မှု ပိုမို အားကောင်းစေရန် တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်နိုင်မည့် နည်းလမ်းများကို အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူအနေဖြင့် အကြံပြုပေးစေလိုပါကြောင်း။
၄။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် ဆွေးနွေးမှုအပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲဖော်ပြအပ်ပါသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၇ ရက်
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့
Please check against delivery
Intervention by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations
at the Interactive Dialogue with the Special Rapporteur on the Situation of Human Rights Defenders at the Third Committee of the 79th Session of the UNGA
(New York, 17 October 2024)
Mr. Chair,
I thank the Special Rapporteur for her report and statement.
This pressing issue on the situation of Human Rights Defenders is of particular relevance to my country as Human Rights Defenders in Myanmar, especially women, have been facing immediate impacts in the contexts of crisis and conflict.
Following the attempted illegal military coup in February 2021, the military junta has been committing numerous serious human rights violations and creating an unprecedented humanitarian crisis in Myanmar. Domestic rule of law has been deliberately and completely dismantled and civic spaces were shrunken to curb pro-democracy movements by the activists and HRDs.
Meanwhile, many women HRDs continue to participate at the forefront of our resistance against the ending the military dictatorship.
They have been providing essential services to the IDPs and survivors of CRSV, reporting on human rights abuses, and providing shelter and safe houses for pro-democracy protestors.
However, endeavours of our WHRDs to advocate and extend necessary assistances to those in need have been put into jeopardy. Many of them, including their family members, have been subjected to numerous challenges and threats such as torture, killings, arbitrary arrests and detention, enforced disappearances, restricted freedom of movement, online surveillance and digital threats and threats to sexual and gender-based violences and abuses.
The international community must pay sufficient attention to such targeted attacks against these courageous WHRDs in Myanmar, and take effective action accordingly.
Lack of effective actions will encourage the junta to continue committing heinous atrocities against innocent civilians especially HRDs. Moreover it will also enable the junta to organize sham elections in complete disregard of the fundamental values of genuine democracy.
We also continue our demand to stop flows of arms, weapons, jet fuel and financial assistance to the junta.
Moreover, holding perpetrators accountable and ending their impunity must be at the heart of all initiatives to truly stop all forms of violence against HRDs and protect the entire population from the junta’s barbaric acts.
The UN needs to adequately apply the robust policy framework on Women, Peace and Security to ensure a secured space for our HRDs especially WHRD to extensively continue their work for the promotion and protection of human rights as well as nation-building in Myanmar.
In this regard, Madam Special Rapporteur, what would be your suggestion to improve strengthening action of the member states in implementing the WPS agenda, especially in the context of Myanmar.
Thank you.
*****
