Intervention by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations, at the Interactive Dialogue with High Commissioner for the Human Rights at the Third Committee of the 79th session of the United Nations General Assembly, held on 16 October 2024
[Below Myanmar Text]
သတင်းအဖြစ်ထုတ်ပြန်ချက်
(၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ တတိယကော်မတီအစည်းအဝေး၌ ကျင်းပပြုလုပ်သည့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးနှင့် အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း က
လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်လုပ်ရပ်များကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော လက်ရှိ လူ့အခွင့်အရေး အကျပ်အတည်း၏ အတိမ်အနက်နှင့် ပြန့်ကျက်သက်ရောက်မှုကို ပြည့်စုံကုံလုံစွာ ဖော်ပြထားသည့်အတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိ၊ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လက်ရှိအခြေအနေအပြည့်အစုံကို နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံးသို့ လွှဲပြောင်းတင်သွင်းရန် လူ့အခွင့်အရေး မဟာမင်းကြီး၏ တောင်းဆိုမှုကိုလည်း ထပ်ဆင့်တောင်းဆို၊
မြန်မာပြည်သူများမှ ခါးစည်းခံစားနေရသည့် ဒုက္ခဆင်းရဲများသည် အဆမတန် များပြား ကြောင်း၊ ယခုအခါ မိမိတို့အနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂနှင့် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းထံမှ တိကျပြတ်သား သော အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်များကို အထူးလိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့
(နယူးယောက်မြို့၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်)
၁။ နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်၊ လူမှုရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ကော်မတီ (တတိယကော်မတီ) တွင် ၁၆-၁၀-၂၀၂၄ ရက် (ဗုဒ္ဓဟူးနေ့)၊ နံနက် (၁၀၀၀) နာရီအချိန်၌ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှု အစီအစဉ် (Interactive Dialogue with High Commissioner for Human Rights) အား ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။
၂။ အဆိုပါ အစည်းအဝေးတွင် High Commissioner for Human Rights Mr. Volker TÜRK က ၎င်း၏ အစီရင်ခံစာ A/79/36 အား အဓိက ရှင်းလင်းတင်ဆက်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပြောကြား ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့်အား နှိမ်နင်းနေသည့်အကြားက လတ်တလော ဖြစ်ပေါ ခဲ့သည့် အရပ်သား ပြည်သူများအပေါ် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ၊ အလုံးအရင်းဖြင့် ဖမ်းဆီးမှုများ၊ ဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်ခြင်းများ စသည်ဖြင့် ဖြစ်ပွားနေသည့် အကျပ်အတည်းသည် လူသားမဆန်မှု၏ အတိမ်အနက်ကို ဆက်လက်၍ တိုင်းတာ ပြသနေကြောင်း၊ အရပ်သားပြည်သူများအနေဖြင့် အရင်းအနှီး အကြီးမားဆုံး ပေးဆပ်နေရပြီး ရိုဟင်ဂျာ အသိုက်အဝန်းများတွင်လည်း လုံခြုံစွာ မှီခိုနိုင်သည့်ရပ်ဝန်း မရှိကြောင်း ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။
၃။ ၎င်း၏ ဆွေးနွေးမှုအပြီးတွင် ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ (၅၄) နိုင်ငံက အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြရာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းလည်း ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။
၄။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် ဆွေးနွေးမှုတွင် အောက်ဖော်ပြပါအချက်များ အဓိက ပါဝင်ပါသည်-
(က) ကမ္ဘာ့နေ့ရာဒေသအသီးသီးတွင် ပဋိပက္ခများ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် ပြည်သူများ ကြုံတွေ့ခံစားနေရသည့် ဒုက္ခကို ပိုမို ရှည်ကြာစေပြီး လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများ ဆိုးရွားလာသည့် တုန်လှုပ်ဖွယ်ကောင်းသော အဖြစ်မှန်များရှိသည့်အကြားမှ လူ့အခွင့် အရေး မဟာမင်းကြီးအနေဖြင့် လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်၊ မြှင့်တင်ရေးကို စွမ်းဆောင်ပေး လျက်ရှိသည့် အပေါ် ဂုဏ်ပြုချီးမွမ်းလိုပြီး ယနေ့ ပြောကြားခဲ့သည့် အားကောင်းသော မိန့်ခွန်းအတွက်လည်း ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း၊ ထို့အတူ OHCHR ဝန်ထမ်းများ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုကိုလည်း ကျေးဇူးတင်လိုကြောင်း၊
(ခ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် မတရား စစ်အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ချိန်မှအစပြု၍ အခြေအနေများမှာ ဆိုးရွားလျက်ပင်ရှိကြောင်း၊ လူ့အခွင့်အရေး မဟာမင်းကြီး၏ စကားအတိုင်းဆိုရလျှင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော အခြေအနေ မှာ စကားလုံးများ ကုန်ခမ်းသည်အထိ ကြေကွဲဖွယ်ကောင်းသော ဖြစ်ရပ်ဆိုးပင်ဖြစ် ကြောင်း၊
(ဂ) လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး ၏ ထုတ်ပြန်ချက်များနှင့် အစီရင်ခံစာများတွင် နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေ နှင့် နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေတို့အား ချိုးဖောက် နေခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆိုးရွားသောပုံရိပ်များကို မှန်ကန်စွာ ထင်ဟပ်ထားသကဲ့သို့ ယင်း ချိုးဖောက်မှု များကြောင့် အပြစ်မဲ့ မြန်မာပြည်သူများအပေါ် ကျရောက်နေသည့် ကြီးလေးသော နောက်ဆက်တွဲ ဆိုးကျိုးများနှင့် ဒုက္ခများကိုလည်း ဖော်ပြထားကြောင်း၊
(ဃ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေအတွက် OHCHR မှ နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန် ထားသော အစီရင်ခံစာတွင် အကြမ်းဖက် စစ်တပ်မှ ကျူးလွန်နေသည့် ကြီးလေးသော လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် ပြည်တွင်းတရားဥပဒေစိုးမိုးမှု ကင်းမဲ့နေခြင်းတို့ကို ရှင်းလင်းစွာ ပုံဖော်ထားကြောင်း၊
(င) ထို့ပြင် စိတ်ကျန်းမာရေးသည် မြန်မာပြည်သူများ ကြုံတွေ့နေရသည့် စိန်ခေါ်မှုများအနက် အကြီးမားဆုံးသော စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်သူများသည် အကြောက်တရား၊ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှုများနှင့် ပြည့်နှက်နေသော ပတ်ဝန်းကျင်တွင် နေထိုင်နေရပြီး လေကြောင်းဖြင့် ဗုံးကျဲတိုက်ခိုက်မှုများ၊ နေအိမ်များနှင့် ကျေးရွာများကို မီးရှို့ဖျက်ဆီး ခြင်းများ၊ မတရား ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခြင်းများ၊ ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်ခြင်းများနှင့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများ၊ အတင်းအကျပ် တပ်သားစုဆောင်းမှုများ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် အခြားသော ကြီးလေးသည့် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို နေ့စဉ်၊ ညစဉ် ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ လွတ်လပ်သော မြန်မာစုံစမ်းစစ်ဆေးရေး ယန္တရား အရ စစ်တပ်က ကျူးလွန်နေသည့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများသည် စစ်ရာဇဝတ်မှုများ နှင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများမြောက်ကြောင်း၊
(စ) သို့ဖြစ်ရာ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီး အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ် လုပ်ရပ်များ ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော လက်ရှိ လူ့အခွင့်အရေးအကျပ်အတည်း၏ အတိမ်အနက်နှင့် ပြန့်ကျက် သက်ရောက်မှုကို ပြည့်စုံကုံလုံစွာ ဖော်ပြထားသည့်အတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း၊
(ဆ) အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် သက်ဆိုင် ရာ တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် စစ်အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ပြတ်ရေးနှင့် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု တည်ထောင်သည့် လမ်းကြောင်းတွင် လက်တွဲ၍ OHCRC ၏ အကြံပြုချက်များ အား တာဝန်သိစွာဖြင့် အရေးယူဆောင်ရွက်ရန် အသင့်ရှိပါကြောင်း၊
(ဇ) ဤနေရာတွင် ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လက်ရှိ အခြေအနေ အပြည့်အစုံကို နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံးသို့ လွှဲပြောင်းတင်သွင်းရန် လူ့အခွင့်အရေး မဟာမင်းကြီး၏ တောင်းဆိုမှုကိုလည်း ထပ်ဆင့်တောင်းဆိုပါကြောင်း၊
(ဈ) လက်ရှိတွင် ကုလသမဂ္ဂ၊ အထူးသဖြင့် လုံခြုံရေးကောင်စီထံမှ မြန်မာပြည်သူများ၏ အသက်ကို ကယ်တင်ရန်နှင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများအား ကြိုတင်ကာကွယ်ရန် ခိုင်မာ သည့် အရေးယူ ဆောင်ရွက်ချက်များ မရှိသေးကြောင်း၊
(ည) မြန်မာပြည်သူများမှ ခါးစည်းခံစားနေရသည့် ဒုက္ခဆင်းရဲများသည် အဆမတန် များပြား ကြောင်း၊ ယခုအခါ မိမိတို့အနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂနှင့် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းထံမှ တိကျပြတ်သားသော အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်များကို အထူးလိုအပ်ကြောင်း၊
(ဋ) သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံ အကျပ်အတည်းအား ချုပ်ငြိမ်းနိုင်ရန်နှင့် ဂျီနီဗာနှင့် နယူးယောက်ရုံး တို့အကြား ကွာဟချက်ကို ကျဉ်းမြောင်းစေရန် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ လူ့အခွင့်အရေး မဟာမင်းကြီး၏ အကြံပြုချက်များကို အကောင်အထည်ဖော် လုပ်ဆောင်နိုင်မည့် လက်တွေ့ကျသော နည်းလမ်းများကို သိရှိလိုပါကြောင်း။
၅။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် ဆွေးနွေးမှု အပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲ ဖော်ပြအပ်ပါသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့
Please check against delivery
Intervention by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations
at the Interactive Dialogue with High Commissioner for the Human Rights
at the Third Committee of the 79th session of the United Nations General Assembly
(New York, 16 October 2024)
Mr. Chair,
I wish to thank the High Commissioner for his powerful statement and his commendable effort to protect and promote human rights despite the daunting reality of human rights violations and protracted sufferings of the people resulted by the uptick conflicts in almost every corner of the world.
I also thank his team for their hard work.
Being mindful of the time restraint, I would like to limit my remarks on the current human rights situation in Myanmar.
Mr. Chair, since the illegal military coup attempt in February 2021, the situation of Myanmar has been dire. If I may borrow the words of Mr. High Commissioner, the unspeakable tragedy is unfolding in Myanmar.
The statements and reports of the OHCHR reflect the grim picture of violations of international human rights law (IHRL) and international humanitarian law (IHL) and their severe consequences and sufferings imposed on the innocent people in Myanmar.
The latest Report of the OHCHR on the Situation of human rights in Myanmar highlighted a clear depiction of the gross human rights violations committed by the military junta and absence of rule of law in the country.
Moreover, we agree to the fact that mental health has become one of the biggest challenges for all people in Myanmar. People are living in an environment filled with constant fear and anxiety, with days and nights compounded by aerial bombings, burning down and destroying homes and villages, arbitrary arrests and abduction, brutal killings and torture, forced conscription, sexual violences, and many other forms of gross human rights violations. According to IIMM, the junta’s atrocities are amounting to war crimes and crimes against humanity.
In this context, we thank again the High Commissioner for comprehensively concluding the gravity and pervasiveness of the current human rights crisis created by the military junta’s actions in Myanmar and for your recommendations in the report. The NUG together with the EROs and all relevant stakeholders stand ready to responsively carry out these recommendations on our path towards ending the military dictatorship and building a federal democratic union.
We also echo the High Commissioner’s renewed calls on the UN Security Council to refer the full scope of the current situation in Myanmar to the ICC.
Yet, there is no decisive action from the UN in particular the UN Security Council to save lives and prevent further atrocities in Myanmar.
The burden beard by our people is unbearable. We need decisive action now from the UN, the international community including countries in the region.
Therefore, in your view, Mr. High Commissioner, what would be the practical means for the member states to implement your recommendations effectively to end the crisis in Myanmar as well as to narrow the gap between the Geneva and New York?
Thank you.
*****
