Intervention by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations, at Interactive Dialogue with the Special Rapporteur on extrajudicial, summary, or arbitrary executions (Agenda Item 71) at the Third Committee of the 79th session of the UN General Assembly, held on 28 October 2024
[Below Myanmar Text]
သတင်းအဖြစ်ထုတ်ပြန်ချက်
(၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ တတိယကော်မတီအစည်းအဝေး၌ တရားလက်လွတ်၊ အကျဉ်းချုပ် သို့မဟုတ် ဥပဒေမဲ့ကွပ်မျက်ခြင်းဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှုအစီအစဉ်တွင် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်း က
ကုန်လွန်ခဲ့သော (၃) နှစ်ခွဲကျော်ကာလအတွင်း၌ စစ်ကောင်စီက ဥပဒေမဲ့ ကွပ်မျက်စီရင် မှုများ၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု များ နှင့် ကြီးလေးသော လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတို့ကို ကျူးလွန်ခဲ့၊
တစ်ဖက်တွင်လည်း စစ်ကောင်စီက ပြည်သူများ၏ ခုခံတော်လှန်မှုနှင့် ပြည်သူများ၏ လွတ်လပ်မှုနှင့် ဒီမိုကရေစီ မျှော်မှန်းချက်များကို ဖိနှိပ်ရန် လူအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် လေကြောင်းမှ ဗုံးကျဲတိုက်ခိုက်ခြင်း တို့ကို တိုးမြှင့်အသုံးပြုလာခဲ့၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ပြည်သူများနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားမှုများအပေါ် အကြောက်တရား လွှမ်းမိုးစေရန် ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေမှာ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိရေးနှင့် လူ့အခွင့် အရေး လေးစားလိုက်နာမှုတို့ကို အရေးတကြီး ပြန်လည် ကတိကဝတ် ပြုရမည်ကို ပြသနေ၊
စစ်အုပ်စု၏ ဥပဒေမဲ့ ကွပ်မျက်ခြင်း ချုပ်ငြိမ်းရေးနှင့် စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းရေးတို့ အတွက် မြန်မာပြည်သူ များက ကြိုးပမ်းနေသည့် အားစိုက်ထုတ်မှုများကို နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းနှင့် ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အနေဖြင့် ထိရောက်မှုရှိသော အရေးယူ ဆောင်ရွက်ချက်များကို ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ပေးခြင်း ဖြင့် ပံ့ပိုးကူညီပေးသင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့
(နယူးယောက်မြို့၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်)
၁။ နယူးယောက်မြို့၊ ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်တွင် ကျင်းပလျက်ရှိသော (၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ အစည်းအဝေးအတွင်း လူမှုရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ကော်မတီ (တတိယကော်မတီ) ၌ ၂၈-၁၀-၂၀၂၄ ရက် (တနင်္လာနေ့)၊ နံနက်ပိုင်းတွင် တရားလက်လွတ်၊ အကျဉ်းချုပ် သို့မဟုတ် ဥပဒေမဲ့ ကွပ်မျက်ခြင်းဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာ တင်သွင်းသူနှင့် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှု အစီအစဉ်အား ကျင်းပခဲ့ပါသည်။
၂။ အဆိုပါ အစီအစဉ်တွင် Special Rapporteur on extrajudicial, summary or arbitrary executions, Mr. Morris TIDBALL-BINZ က ၎င်း၏ အစီရင်ခံစာကို အဓိက ဆွေးနွေးတင်ဆက်ခဲ့ပြီး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ (၁၈) နိုင်ငံမှ ကိုယ်စားလှယ်များက ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြရာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာ အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းလည်း ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။
၃။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်မှ အောက်ဖော်ပြပါအချက်များ အဓိက ပြောကြားခဲ့ပါသည်-
(က) အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေတွင် သက်ရှိများသာမက သေဆုံးသူများ၏ အခွင့်အရေးများကိုပါ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် ပြဋ္ဌာန်းထားကြောင်း၊ အဆိုပါ အခွင့် အရေးများ အနက် အသက်ရှင်ခွင့်၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းမှ လွတ်မြောက်ခွင့်၊ အတင်းအကျပ် ပျောက်ကွယ် စေခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးခြင်းနှင့် ပြန်လည်ကုစားခွင့် ရရှိရေးတို့ ပါဝင်ကြောင်း၊ ယင်းအချက်များကို အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူ၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြ ထားကြောင်း၊
(ခ) ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများတွင် အသက်ရှင်ခွင့် အခွင့်အရေးအား ထိန်းသိမ်းရန် တာဝန် ရှိသဖြင့် အမျိုးသမီးများ သတ်ဖြတ်ခံရသည့် အမှုများနှင့်အတူ အခြားသော ဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်ခြင်း ဖြစ်စဉ်များကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် မိမိတို့၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ဥပဒေအပေါ် လိုက်နာမှုကို ပိုမို ခိုင်မာအားကောင်းမှု ရှိစေရေးက အလွန်အရေးပါသည်ဟု အလေးထား ပြောကြားလိုကြောင်း၊
(ဂ) မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်အုပ်စုက မြန်မာပြည်သူများအပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ဆက်လက် ကျူးလွန်လျက်ရှိပြီး လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လူ့အခွင့်အရေး အကျပ်အတည်းကို ပိုမို ဆိုးရွားစေကာ မရေမတွက်နိုင်သော လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီ ၏ အခြေခံ အခွင့်အရေးများကို ထိခိုက်စေလျက်ရှိကြောင်း၊
(ဃ) ကုန်လွန်ခဲ့သော (၃) နှစ်ခွဲကျော်ကာလအတွင်း၌ စစ်ကောင်စီက ဥပဒေမဲ့ ကွပ်မျက်စီရင် မှုများ၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများနှင့် ကြီးလေးသော လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတို့ကို ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်ဆဲ အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်ခြင်းများသည် အသက်ရှင်နေသူများ၏ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို လျော့ပါစေရုံ သာမက သေဆုံးသူများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကိုလည်း မျက်ကွယ်ပြုရာရောက်ကြောင်း၊
(င) စစ်ကောင်စီအနေဖြင့် ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ လူ့အခွင့်အရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများနှင့် လူငယ်များကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း၊
(စ) ထို့ပြင် အရပ်ဖက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် သတင်းထောက်များ၏ အသံများကို ဖိနှိပ်ခဲ့ သည့်နည်းတူ ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးခြင်း၊ အတင်းအကျပ် ပျောက်ကွယ်စေခြင်းနှင့် ညှဉ်းပန်း နှိပ်စက်မှုတို့ကိုလည်း ဆက်လက် ကျူးလွန်လျက်ရှိကြောင်း၊ သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာပြည်သူများ အတွက် နိုင်ငံတကာထံမှ ထိရောက်သည့် အရေးယူဆောင်ရွက်ချက်များ မရှိခြင်းကို တွေ့မြင်နေရခြင်းမှာ ဝမ်းနည်းစိတ်ပျက်ဖွယ်ကောင်းကြောင်း၊
(ဆ) တစ်ဖက်တွင်လည်း စစ်ကောင်စီက ပြည်သူများ၏ ခုခံတော်လှန်မှုနှင့် ပြည်သူများ၏ လွတ်လပ်မှုနှင့် ဒီမိုကရေစီ မျှော်မှန်းချက်များကို ဖိနှိပ်ရန် လူအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် လေကြောင်းမှ ဗုံးကျဲတိုက်ခိုက်ခြင်းတို့ကို တိုးမြှင့်အသုံးပြုလာခဲ့ ကြောင်း၊
(ဇ) ထို့နည်းတူ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း၊ လူမဆန်သော ဆက်ဆံမှုများ စသည်တို့မှာ စစ်ကောင်စီမှ အမျိုးသမီးများ၊ LGBTQ+ များအပါအဝင် အရပ်သား ပြည်သူများအပေါ် အများဆုံး အသုံးပြုနေသည့် ရက်စက်သော နည်းလမ်းများဖြစ်ကြောင်း၊
(ဈ) စစ်အုပ်စု၏ လူအစုလိုက် အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ တရား လက်လွတ် ကွပ်မျက်ခြင်းနှင့် ခေါင်းဖြတ်ခြင်း ကဲ့သို့သော ထပ်ခါထပ်ခါ ကျူးလွန်သည့် ထိတ်လန့်ဖွယ် ချိုးဖောက်မှုများကို ကုလသမဂ္ဂ အနေဖြင့် မှတ်တမ်းရယူထားပြီးဖြစ်ကြောင်း၊
(ည) ဤနေရာတွင် စစ်ကောင်စီ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ သိသာပါကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ပြည်သူများနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားမှုများအပေါ် အကြောက်တရား လွှမ်းမိုးစေရန် ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေမှာ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုရှိရေးနှင့် လူ့အခွင့် အရေး လေးစားလိုက်နာမှုတို့ကို အရေးတကြီး ပြန်လည် ကတိကဝတ်ပြုရမည်ကို ပြသ နေပါကြောင်း၊
(ဋ) စစ်အုပ်စု၏ ဥပဒေမဲ့ ကွပ်မျက်ခြင်း ချုပ်ငြိမ်းရေးနှင့် စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းရေးတို့ အတွက် မြန်မာပြည်သူ များက ကြိုးပမ်းနေသည့် အားစိုက်ထုတ်မှုများကို နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းနှင့် ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အနေဖြင့် ထိရောက်မှုရှိသော အရေးယူ ဆောင်ရွက်ချက်များကို ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ပေးခြင်းဖြင့် ပံ့ပိုးကူညီပေးသင့်ကြောင်း၊
(ဌ) အနာဂတ်တွင် စစ်ကောင်စီကဲ့သို့သော အဖွဲ့အစည်းမှ ကျူးလွန်လျက်ရှိသည့် ဥပဒေမဲ့ ကွပ်မျက် စီရင်ခြင်း၊ အကျဉ်းချုပ် သို့မဟုတ် တရားလက်လွတ် သတ်ဖြတ်ခြင်းများအား နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းမှ ပိုမို ကောင်းမွန်စွာ တုံ့ပြန်နိုင်ရန်နှင့် ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရန် အထူး အစီရင်ခံစာ တင်သွင်းသူအနေဖြင့် မည်သို့ အကြံပြုလိုသည်ကို မေးမြန်းလိုပါ ကြောင်း။
၄။ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် ဆွေးနွေးမှုအပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲ ဖော်ပြအပ်ပါသည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်
ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့
Please check against the delivery
Statement by Ambassador Kyaw Moe Tun, Permanent Representative of the Republic of the Union of Myanmar to the United Nations,
at Interactive Dialogue with the Special Rapporteur on extrajudicial, summary, or arbitrary executions (Agenda Item 71) at the Third Committee of the 79th session of the UN General Assembly
(New York, 28 October 2024)
Mr. Chair,
I thank the Special Rapporteur for his statement and report.
As the report notes, international human rights law encompasses obligations to safeguard not only the living but also the deceased. This includes the rights to life, freedom from torture, protection against enforced disappearance, and access to remedy.
It is important to stress that we, the member states must strengthen our adherence to international human rights law by investigating all potentially unlawful killings as part of our duty to uphold the right to life, including cases of femicide.
In my own country Myanmar, the military junta continues to commit these atrocities against the people of Myanmar daily - further exacerbating the ongoing human rights crisis and undermining the fundamental rights of countless individuals.
Over the last 3 and half years, the military junta has engaged in extrajudicial killings, torture, and a massive violation of human rights. The ongoing violence and unlawful killings in Myanmar not only undermine the safety of the living but also disregard the dignity of those who have died. What’s happening in Myanmar underscores the urgent need for accountability and a renewed commitment to respecting human rights.
The illegal military junta has executed pro-democracy activists, human rights defenders, and young people. Voices of civil society and journalists have been strangled, while arbitrary arrests, enforced disappearance and torture continue. Seeing the absence effective action from the international community is both saddening and discouraging for Myanmar people.
The military junta has also escalated its use of mass killings, and air and artillery strike as it struggles to crush people’s resistance and people’s aspiration for freedom and democracy. Torturing, sexual torturing, inhumane degrading treatments have also been the military junta’s vicious tactics most commonly used against the civilians including women and LGBTQ+.
Junta’s repeated horrific violations have also been documented by the UN, including mass killings, extrajudicial executions, and beheadings.
The motivation of the military is obvious. It is their last attempt to instill fear in the people and pro-democracy movement.
The international community and the UN member states must help the efforts of the people of Myanmar to end the military junta’s continued extrajudicial killing and the military dictatorship by taking effective action immediately.
Mr. Special Rapporteur, how can the international community better respond to and prevent future extrajudicial, summary, or arbitrary executions by actors like military dictatorship?
I thank you.
*****